27 Ekim 2017 CUMA Resmî Gazete Sayı : 30223
YÖNETMELİK
Çevre ve Şehircilik
Bakanlığından:
BİNALARDA SU YALITIMI
YÖNETMELİĞİ
Amaç
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; binalarda yapı elemanlarının muhtelif
yollarla suya veya neme maruz kalması sonucu oluşan korozyon, dayanıklılık ve
dayanım kayıpları gibi etkenlerle sürdürülebilirlik, sağlık ve kullanım
yönünden risk oluşturan durumlara karşı, tasarım ve yapım bakımından alınacak
önlemler ve uyulacak kurallara ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, yeni yapılacak binaların toprakla temas eden
temel, döşeme ve bodrum duvarlarında, çatılarında, balkon ve ıslak hacimlerinde
yapılacak su yalıtımının esaslarını kapsar.
(2)
Mevcut binalarda su yalıtımı
gerektiren tadilat yapılması veya su etkisine karşı yalıtım ve/veya drenaj
önlemi alınması hâlinde bu Yönetmelikteki esaslara uyulur.
(3)
Özel olarak su tutucu nitelikte yapılan
ve bu Yönetmelikteki koşullardan daha başka teknik gereklere göre tasarlanması
gereken su deposu, yakıt deposu, su sarnıcı, müstakil olarak yapılan açık veya
kapalı havuz gibi yapılar ile tamamen su içerisinde kalacak şekilde inşa edilen
yapılar ve arazi drenajı kapsam dışındadır. Ancak, konut binalarının içerisinde
veya ona bitişik olarak sadece konutun ihtiyacı için inşa edilecek su deposu ve
havuz gibi yapılar bu Yönetmeliğin kapsamındadır.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve
Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve 12 nci maddesinin
birinci fıkrasının (b) ve (m) bentlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE
4 – (1)
Bu Yönetmelikte geçen;
a)
Alansal drenaj sistemi: Toprak
örtülü döşemelerin üzerinde veya zemine oturan döşemelerin altında, suyun
birikip hidrostatik basınç oluşturmasını önlemek amacıyla düzenlenen sistemi,
b) Bakanlık: Çevre ve
Şehircilik Bakanlığını,
c) Basınçlı
su etkisi: Yeraltı suyunun sürekli olarak veya geçici süre ile yapıda
hidrostatik basınç oluşturduğu etki tipini,
ç) Basınçsız su etkisi: Yeraltı suyunun yapıda hidrostatik basınç
oluşturmadan serbestçe akıp uzaklaştığı etki
tipini,
d)
Çevresel drenaj sistemi:
Toprak altı düşey yapı elemanlarının önünde biriken zemin suyunun, hidrostatik
basınç oluşturmasını önlemek amacıyla bodrum duvarlarının çevresinde
ve temel kotu seviyesinde veya altında düzenlenen sistemi,
e)
Drenaj: Yeraltı su seviyesini
düşürmek ve zeminde biriken suların yapıdan uzaklaştırılmasını sağlamak
amacıyla uygulanan ve drenaj tabakası, drenaj boruları, kontrol ve bakım
rögarlarından oluşan sistemi,
f)
Islak hacim su etki sınıfı: Islak
hacimlerin bulunduğu mekânlarda su kullanım yoğunluğuna bağlı olarak değişen
sınıflandırmayı,
g)
İlgili idare: Yapı ruhsatı vermeye yetkili
idareleri,
ğ) Sızdırmazlık tamamlayıcı malzeme: Su yalıtım
sisteminin tamamlayıcısı olarak tüm derzlerde sızdırmazlık için kullanılan, profil,
conta, yalıtım bantları ve mastikleri,
h)
Su yalıtım örtüleri: Binalarda su
yalıtımı amacıyla kullanılan, bitüm veya plastik/kauçuk esaslı örtü veya levha
biçimindeki malzemeleri,
ı) Su yalıtım sistemi: Binada temelden çatıya kadar tüm
yapı elemanlarının maruz kalacağı su etkisi ve su etki sınıfına göre yapının
korunması için tahliye veya drenaj sistemini de içerebilecek yöntemler
bütününü,
i)
Su yalıtımı: Yapıların maruz
kalabileceği suyun bir düzlemden diğerine geçişini engellemek veya yönlendirmek
için alınan önlemleri,
j) Sürme
esaslı su yalıtım malzemeleri: Bir veya birden fazla bileşen içeren, mala,
rulo, fırça ile sürülerek veya özel makinalar ile püskürtülerek uygulanan,
çimento, akrilik dispersiyon, bitüm ve reaksiyon reçine esaslı ve benzeri
esaslı su yalıtımı sağlayan malzemeleri,
k) Tamir
harcı: Yapı elemanlarında oluşan kırılmaların ve/veya çatlakların tamiri için
özel olarak imal edilen çimento veya epoksi esaslı harçları,
l) Teknik
şartname: Türk Standardları Enstitüsünce yapı malzemelerine ilişkin olarak
yayımlanan standartları, Ulusal ve Avrupa Teknik Değerlendirmelerini,
m)
Uygulama kuralları standardı:
Kullanım amacına göre su yalıtım malzemelerinin özelliklerinin ve uygulama
kurallarının belirlendiği Türk Standardları Enstitüsünce hazırlanmış ulusal standartları,
n)
Yapısal yalıtım: Yapıların maruz
kalabileceği suyun geçişinin bütünleşik bir yapı tasarımı ve uygulaması
dahilinde, beton bünyesinde uygun geçirimsizlik ve sızdırmazlık sağlanarak ve
gerekli diğer önlemler alınarak engellenmesini,
o) Yeraltı
suyu: Zemin malzemesinin arasındaki boşlukları tamamen dolduran ve toprak
seviyesi altında kalan yapı elemanları üzerinde hidrostatik basınç oluşturan suyu,
ifade eder.
(2) Bu Yönetmelikte belirtilmeyen tanımlar için, EK-1’de
yer alan standartlarda ve ilgili diğer mevzuatta belirtilen tanımlar
geçerlidir.
Genel ilkeler
İKİNCİ BÖLÜM
İlke, Görev, Yetki ve Sorumluluklar
MADDE 5 – (1) Binanın inşa edildiği zeminin özellikleri, iklim ve ortam
koşulları, yapının türü, kullanım amacı, yeraltı su seviyesi ve benzeri
parametreler dikkate alınarak; yapı elemanlarına suyun muhtelif yollarla nüfuz
etmesini engellemek amacıyla gerçekleştirilecek olan su yalıtımı tasarım ve
uygulamalarında bu Yönetmelikte öngörülen esaslar geçerlidir.
(2)
Bu Yönetmelikte tanımlanmamış olan
ve açıklık gereken hususlar hakkında, Türk Standartları, bu standartların
olmaması hâlinde ise, Avrupa Standartları esas alınır. Türk veya Avrupa
Standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, uluslararası geçerliliği kabul edilen
dokümanlar da kullanılabilir.
(3)
Bu Yönetmelik hükümlerinin
uygulanmasından ilgisine göre yapı ruhsatı vermeye yetkili idareler, yatırımcı
kuruluşlar, yapı sahipleri, tasarım ve uygulamada görevli mimar ve mühendisler
ile uygulayıcı yükleniciler ve imalatçılar, yapı yapılmasında ve kullanımında
görev alan denetim elemanları, yapı değerlendirme ve işletme yetkilileri görevli,
yetkili ve sorumludur.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Projelendirmeye
ve Uygulamaya İlişkin Genel Esaslar
Projelendirme
esasları
MADDE 6 – (1) Bina bölümlerinde uygulanacak su yalıtım detayları, drenaj
sistemleri ve kullanılacak malzemeler, ilgili standartları da belirtilerek,
ilgisine göre mimari ve tesisat projelerinde gösterilir. Temel altı, iksa
yüzeyleri, dilatasyon gibi taşıyıcı unsurlarla ilişkili su yalıtım detayları
ayrıca statik projede de belirtilir.
(2) Su yalıtımı
tasarımında;
a) Yapı
elemanlarının maruz kalabilecekleri basınçlı veya basınçsız su etkileri ve
yoğunluğu ile birlikte, suyun yapıdan uzaklaştırılmasına ilişkin yönlendirme ve
tahliye sistemleri düzenlenir.
b)
Su yalıtımı uygulanacak binada
zemin özellikleri sebebiyle oluşabilecek zemin oturmalarına bağlı temel öteleme
ve dönmeleri ile bina blokları veya mevcut eski binalarla yeni yapılacak
binalar arasında bırakılacak derz boşlukları dikkate alınır.
c)
Yeni binalarda su yalıtımı, yapı elemanlarının suya
maruz kaldıkları taraftan uygulanması prensibine göre
yapılır.
(3) Proje detaylarında yer alan ve kullanılması öngörülen
su yalıtım malzemelerinin; ilgili ulusal uygulama
kuralları standartlarında, teknik
şartnamelerde ve bu Yönetmelikte tanımlanmış olan asgari performans
karakteristiklerini sağlaması gerekir. Bu performans özelliklerinin sağlandığı
kalınlık ve/veya sarfiyat bilgilerinin proje detaylarında gösterilmesi zorunludur.
(4)
Su yalıtım malzeme türleri
belirlenirken; uygulama standartları ve üretici talimatları da dikkate
alınarak, birbirlerinin performans özelliklerini olumsuz etkilemeyecek
malzemelerin kullanımı esastır.
(5)
Su yalıtımı amacıyla kullanılacak
malzemeler ve uygulama kuralları için EK-1’de verilen standartlara uyulur. Su
yalıtımı uygulamalarına yönelik olarak bu Yönetmelikte esasları verilen
kullanımlar için yayımlanacak yeni teknik şartnameler de EK-1 kapsamında değerlendirilir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Yalıtım İçin Yüzey ve Malzeme Hazırlığı İşlemleri
amaçla;
Yüzey hazırlığı
MADDE 7 – (1) Su yalıtımı uygulanacak yüzeylerde öncelikle temizlik ve gerekli
tamir işlemleri yapılır. Bu
a) Uygulama yapılacak
yüzeyler, su yalıtım malzemesinin aderansını azaltabilecek toz, gevşek dolgular,
çıkıntılar, boya, kalıp yağı, gres, çiçeklenme, betondaki ayrışmaya
bağlı bozukluklar ve benzeri unsurlardan
arındırılacak ve basınçlı su, mekanik yöntem (spatula, tel fırça,
jet taşı ve benzeri), ıslak kumlama, özel temizlik malzemeleri ve benzeri uygun
yöntemler kullanılarak su yalıtımına hazır hâle getirilir.
b)
Beton yüzeyinde kullanılan kür
malzemesinin, üzerine uygulanacak su yalıtım malzemesinin aderansını olumsuz
etkilemesinin söz konusu olduğu durumunda, kür malzemesi uygun yüzey temizlik
yöntemiyle yüzeyden arındırılır.
c) Yüzeylerdeki
delik ve boşluklar ile yapısal olmayan çatlaklar TS EN 1504-3 standardına uygun
tamir harcı ile tamir edilir.
ç) Taşıyıcı olmayan yapı elemanlarına yapılacak su
yalıtımı uygulamalarına alt zemin oluşturması amacıyla, alt zemin yapısı ile
uyumlu, TS EN 998-1 standardına uygun sınıfta sıva veya TS EN 1504-3
standardına uygun tamir harcı uygulanır.
d)
Uygulama yüzeyinin kesintiye
uğradığı dilatasyonlarda, iç ve dış köşelerde, su yalıtım sisteminin su
geçirimsizliğini sürdürecek ve yalıtım malzemesinin sürekliliğini sağlayacak
şekilde önlem alınır.
(2) Malzemenin zemine yeterince tutunmasına engel olacak
nitelikteki yüzeyler, mümkünse mekanik yöntemlerle pürüzlendirilecek, değilse
seçilen malzemeye uygun yapışma sağlayıcı astar uygulanır.
Malzeme hazırlığı
MADDE 8 – (1) Su yalıtım malzemeleri, imalatçının kullanım talimatları
doğrultusunda ürünlerin teknik şartnamesine göre hazırlanır ve uygulama
standartlarına uygun şekilde sarfiyat ve/veya kalınlıklarda uygulanır.
(2)
Su yalıtım detaylarında,
imalatçının kullanım talimatları doğrultusunda, birbirleri ile uyumlu sistem
bileşenleri kullanılır.
(3)
Uygulama yüzeyinin kesintiye
uğradığı dilatasyon, tesisat geçişleri, zemin-duvar, duvar-duvar ve farklı yapı
elemanları ve malzemelerinin birleştiği hat boyunca ve benzeri nokta detaylarında,
fiziksel hareketlere karşı su yalıtım sisteminin su geçirimsizliğini sürdürecek
sızdırmazlık tamamlayıcı ürünler ile ilâve tedbirler alınır.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Temel, Döşeme ve Perde Duvarlarda Su Yalıtımı
Tasarım
kuralları
MADDE 9 – (1) Toprakla temas eden yüzeylerin (temeller, perde duvarlar,
döşemeler ve benzeri) su yalıtımı tasarımı; binanın kullanım amacı ve yapısal
özellikleri, temel tipi ve derinliği ile birlikte zemin ve temel etüt raporunda
belirtilen zemin özellikleri (geçirgenlik, yeraltı su seviyesi, zeminin/suyun
kimyasal özellikleri ve benzeri) ve mevsimsel olarak en yüksek yeraltı su
seviyesi dikkate alınarak yapılır.
(2)
Yeraltı su seviyesinin üzerinde bulunan temel ve
perdeler için su yalıtımı;
a) Geçirgenlik
katsayısı (k≥10-4 m/s) olan çok geçirgen zeminlerde uygun drenaj sisteminin
yapılması şartıyla basınçsız su etkisine karşı,
b)
Geçirgenlik katsayısı (k<10-4
m/s) olan az geçirgen zeminlerde suyun birikme yapmayarak hidrostatik basınç
oluşturmaması şartıyla basınçsız su etkisine
karşı,
c) Drenaj
sisteminin bulunmadığı az geçirgen zeminlerde (k<10-4 m/s); suyun geçici
süre ile birikme yaparak hidrostatik basınç oluşturması durumunda basınçlı su
etkisine karşı,
tasarlanır.
(3)
Temel ve/veya perdeleri yeraltı su
seviyesinin altında bulunan binalarda, zeminin geçirgenliğine bakılmaksızın
dıştan etki eden basınçlı su etkisine karşı yalıtım önlemleri alınır.
(4)
Yapı yüksekliği 51,50 metreyi aşan
veya kapalı kullanma alanı 10.000 m2’den fazla olan bodrumlu binalarda, her
koşulda basınçlı su etkisine karşı su yalıtımı
yapılır.
(5)
Bodrumlu veya bodrumsuz tüm
binalarda, uygulanan yalıtım önlemleri en az su basman seviyesine kadar,
yalıtım sürekliliği sağlanacak şekilde devam
ettirilir.
(6)
Bodrumsuz binaların zeminle temas
eden döşemelerinde ve temellerinde gerekli drenaj ve su yalıtım önlemleri alınır.
Yalıtım öncesi hazırlık
MADDE 10 – (1) Tabii veya tesviye edilmiş zemin kotu ile temel alt kotu
arasındaki mesafenin 3 metreden daha fazla olduğu veya arazi eğiminin yapı
elemanları etrafında su birikmesine yol açabileceği durumlarda, temelde
uygulanacak yalıtım, birikmesi muhtemel suyun yapıdan uzaklaştırılmasına
yönelik drenaj sistemi ile birlikte oluşturulur.
(2)
Temel çukuru açıldığında yeraltı
suyu ile karşılaşıldığı durumlarda, yeraltı suları uygun yollarla tahliye
edilerek temel taban seviyesinin altına düşürülür. Bu işlemden önce, yeraltı
suyunun düşürülmesi sebebiyle civar yapıların etkilenme durumu etüd edilerek
gerekli önlemler alınır.
(3)
Temel çukurları, toprak kayması
önlenecek şekilde şevli açılır. Bitişik nizam yapılaşma dolayısıyla şevli temel
çukuru açılmasının mümkün olmadığı durumlarda, su yalıtım malzemesinin
uygulanacağı betonarme çanak iksa sisteminden ayrı inşa edilerek, su yalıtımı
malzemesi tekniğine uygun olarak bu çanağın iç yüzeylerine uygulanır.
Yalıtım yöntemleri ve malzeme seçimi
MADDE 11 – (1) Toprakla temas eden temel, döşeme ve perde duvarlarda su
yalıtımı;
a) Örtü veya sürme esaslı
yalıtım malzemeleri ile yüzeysel yalıtım sistemi oluşturularak, ve/veya
b)
Yapısal yalıtım sağlanarak, yapılabilir.
(2) Yapısal
yalıtım uygulamalarında, su buharı geçişinin istenmediği durumlarda su buharı
kesici bir katman oluşturularak ilave yalıtım önlemleri alınmalıdır.
(3) Basınçlı
su etkisine maruz yatay yüzeylerde, yüzeysel yalıtım sisteminin örtü tipi
malzemeler ile oluşturulması esastır.
(4) Birden
fazla yalıtım malzemesi veya yöntemi, ancak birbirleri ile uyumlu olması
hâlinde birlikte kullanılabilir.
(5) Örtü
tipi ve sürme esaslı yalıtım malzemeleri, yapı elemanının suyla temas eden dış
yüzeyine veya malzemeyi hidrostatik basınca karşı koruyabilecek bir katmanla
korunmaları koşuluyla, ara katman olarak uygulanabilir.
(6) Yapısal yalıtım
sağlamak üzere yapılacak uygulamalarda;
a) Kullanılacak
betonun su işleme derinliği TS EN 12390-8 standardına göre en fazla 30 mm
olmalı veya beton, yeraltı suyunun yapıda oluşturacağı su etkisi de dikkate
alınarak en az C35/45 sınıfında ve su/çimento oranı 0.45’ten az, çimento dozajı
360 kg/m3’ten fazla olmalıdır. Beton imalatında mineral katkı kullanılması
durumunda su/çimento oranı ve çimento dozajı için TS EN 206 standardı Madde
5.2.5 ve 5.2.6 göz önüne alınmalıdır. Beton tasarımında uygun çevresel etki
sınıfı seçilmelidir. Betonun su işleme derinliği performansının kullanılması
hâlinde bu durum, betonun piyasaya arzında G işaretlemesinde belirtilmelidir.
Yapısal geçirimsizlik sağlamak üzere üretilen beton TS EN 206 standardına,
suyun basınç etkisi ile uyumlu olacak şekilde kullanılacak katkı maddeleri ise
TS EN 934-2 standardına uygun olmalıdır.
b) Betonun döküm ve
bakım kurallarına uyulur.
c) Bu
maddenin amaçları bakımından betonun su geçirimsizlik özelliklerini değistirmek
üzere kullanılacak malzemeler TS 13515 standardı Madde 9.8 esas alınarak,
betona, karıştırma işlemi esnasında ilâve edilmelidir.
ç) Yapısal elemanlarda oluşabilecek çatlak genişlikleri,
TS 500 standardına göre agresif çevre koşulları altında kontrol edilerek su
geçirimsizliğinin sağlanabildiği gösterilir. Betonarme elemanlar 18 cm’den daha
az kalınlıkta ise yapısal geçirimsizlik yöntemi tek başına uygulanamaz.
d) Derzler
(soğuk derz, genleşme derzi ve benzeri) sızdırmazlık tamamlayıcı malzemeler ile
su nüfuzundan korunur.
(7) Temel ve perde
duvarlarda kullanılacak su yalıtım malzemeleri;
a) Maruz kalacakları
hidrostatik basınçta su geçirimsizlik özelliğini muhafaza edebilmelidir.
b) Zemin bünyesinde
veya yeraltı sularında bulunan kimyasallara ve gazlara karşı dayanıklı olmalıdır.
c)
Binada oluşabilecek oturma, yer
değiştirme ve benzeri kaynaklı etkileri karşılayabilecek mekanik özelliklere
(çekme mukavemeti ve kopma uzaması) ve/veya çatlak köprüleme kabiliyetine sahip olmalıdır.
ç) Sürme esaslı malzemeler, imalatçının beyan ettiği kür süresini
tamamladıktan sonra su ile sürekli temas hâlinde çözünmemelidir.
Uygulama kuralları
MADDE 12 – (1) Yatay düzlemde su yalıtımı yapılabilmesi için zemine; binanın
yüklerine maruz kaldığında bütünlüğünü muhafaza edebilecek nitelikte, yüzeyleri
düzgün taban betonu veya betonarme çanak uygulanır.
(2) Temel
ve perde duvarların su yalıtımı; yapının bir parçası olmayan ve dolayısı ile
yapı ile birlikte hareket etmeyen (istinat duvarları ve benzeri) harici
elemanlardan bağımsız ve bağlantısız olarak uygulanır.
(3) Su yalıtım
örtüleri uygun yöntemlerle sabitlenerek uygulama bitirilir.
(4) Sürme
esaslı su yalıtım malzemeleriyle yapılan yalıtımlarda, yüzeyde eşit kalınlıkta
ve homojen biçimde katman oluşturacak şekilde uygulama yapılır.
(5) Betonarme
sistem yapılırken; su tutucu bantlar, su ile şişen bantlar ve dilatasyon
bantları gibi sızdırmazlık tamamlayıcı malzemeler projesine uygun olarak
yerleştirilerek su sızdırmazlığı sağlanır.
(6) Su
yalıtım malzemeleri uygulandıktan sonra toprak dolgu ile diğer imalatların,
istemsiz çarpma, darbe ve benzeri mekanik etkilere ve gerekmesi durumunda iklim
koşullarına karşı korunmalıdır. Bunun için kâgir yapı elemanlarından koruma
duvarının yapılması veya doğrudan su yalıtım malzemesinin üzerine ısı yalıtım
levhası ve/veya drenaj levhası uygulaması gibi gerekli tedbirler alınır.
Seçilecek dolgu malzemesi drenaj sisteminin çalışmasına engel olmayacak, su
yalıtım malzemesine ve koruyucu önlemlere zarar vermeyecek nitelikte ve boyutlarda olacak ve uygun yöntemlerle uygulanır.
Drenaj sisteminin teşkili
MADDE 13 – (1) Binalarda yerüstü suların uzaklaştırılması amacıyla düzenlenecek
drenaj sistemlerinin tasarımında, tahliye edilecek su miktarı ile zemin cinsi
dikkate alınır.
(2)
Çevresel drenaj uygulamaları;
drenaj tabakası, drenaj borusu, kontrol ve bakım rögarlarından oluşan çevresel
drenaj sistemi, bütün birikme suyu etkisi altındaki yapı elemanlarını
kapsayacak şekilde bodrum duvarlarının
ve temel sisteminin önünde tasarlanır. Drenaj borularının etrafında,
boruyu zedelemeyecek ve işlevini yitirmesine engel olmayacak şekilde uygun
yataklama ve filtrasyon önlemleri alınır.
(3)
Alansal drenaj uygulamaları; yatay
drenaj tabakası veya drenaj tabakası ile drenaj borularının beraber
düzenleneceği sistemlerden birini seçmek için uzaklaştırılması gereken su
hacmine uygun çapta boru seçilir. Alansal drenaj sistemi mutlaka çevre drenaj
sistemine bağlanır.
(4)
Drenaj boru hattının; yapıların,
duvarların ya da benzeri yapı elemanlarının içinden veya altından
geçirilmesinin gerektiği durumlarda, yapı elemanlarının taşıma gücünde azalma
olmamasına ve farklı oturma oluşmamasına dikkat edilir.
(5)
Drenaj hattı ile toplanan suyun ilgili idaresince
belirlenen şekilde deşarjı sağlanır.
ALTINCI
BÖLÜM
Balkon ve Çatılarda Su Yalıtımı
Tasarım
kuralları
MADDE 14 – (1) Balkon ve çatılarda uygulanacak yalıtım detayları; yüzeyin
eğimi, alanı, kullanım amacı, çatının türü, bitkilendirme yapılıp
yapılmayacağı, maruz kalacağı en düşük ve en yüksek sıcaklıklar, rüzgâr
yükleri, yağış miktarı, güneşin zararlı ışınları gibi iklim koşullarına bağlı
etkiler dikkate alınarak belirlenir.
(2) Toprak
veya dış hava ile temas eden eğimli çatılar, teras çatılar (gezilen veya
gezilmeyen) ile balkon ve benzeri alanlardaki su yalıtım tedbirleri, basınçsız
su etkisi dikkate alınarak tasarlanır.
(3) Çatı
ve balkon yüzeylerinde suyun birikmemesi ve yapıdan uzaklaştırılması amacıyla
döşenen tahliye sistemi, çatının kullanım amacı ve boyutları, yağış miktarı
gibi özellikler dikkate alınarak tasarlanır. Çatılarda yağmur suyunun yapı
içine alınmadan en kısa mesafeden bina dış cephesinden uzaklaştırılması esastır.
(4) Binaya
bitişik olarak, çevresinde uygulanacak zemin kaplamaları, yağmur sularının
uzaklaştırılması ve filtrasyonuna imkan sağlayacak şekilde uygulanır.
Yalıtım sisteminin teşkili
MADDE 15 – (1) Balkon ve çatılarda alınacak yalıtım önlemleri, maruz kalınan
yağış sularının yapıdan uzaklaştırılmasına yönelik drenaj/tahliye sistemleri
dikkate alınarak oluşturulur.
(2) Yaşam
alanları ile dış ortam arasındaki bina zarfının bir bölümünü oluşturan teras
veya eğimli çatılarda; ısı yalıtımı ve su yalıtımı detayları birbirleri ile
uyumlu olacak şekilde bir bütün olarak ele alınır ve birlikte tasarlanarak
uygulanır.
(3) Teras
çatılarda olduğu gibi düşük eğime sahip yüzeylerde ısı yalıtım malzemesinin su
yalıtım katmanının altında kullanılması durumunda; detayda kullanılacak ısı
yalıtım malzemesi oluşan yükün etkisiyle deformasyona uğrayıp hasar görmeyecek
şekilde yeterli dayanıma sahip olur.
(4) Çatı
detaylarında kullanılacak olan su yalıtım malzemesinin su buharı geçirgenlik
özellikleri dikkate alınarak, gerekmesi durumunda, sıcak tarafta buhar kesici
katman kullanımı ve/veya kesintisiz olarak devam eden havalandırma boşluğunun
oluşturulması gibi ilâve tedbirler alınır.
Uygulama kuralları
MADDE 16 – (1) Hafif metal çatıların detaylarında kullanılan su yalıtım
örtüleri, özel raptetler ile mekanik olarak tespit edilecek ve birim alanda
kullanılacak mekanik tespit elemanlarının sayıları, binanın konumu, yüksekliği,
yöredeki hâkim rüzgârın yönü ve hızı, arazinin topoğrafik koşulları dikkate
alınarak uygulama standartlarına göre belirlenir.
(2)
Ürünler imalatçının kullanım
talimatı doğrultusunda hazırlanacak ve gerekmesi durumunda astar katmanı ile
birlikte uygulama standartları doğrultusunda sarfiyat ve/veya kalınlıklarda uygulanır.
(3)
Uygulama yüzeyinin kesintiye
uğradığı dilatasyon bölgelerinde ve köşe gibi nokta detaylarında, su yalıtım
sisteminin su geçirimsizliğini sürdürecek ilâve tedbirler alınır.
(4)
Teras çatılarda yapılacak su
yalıtımları, parapet, baca, havalandırma çıkışları ve benzeri detayların yatay
üst kottan en az 30 cm üzerine kadar devam ettirilir. Örtü tipi su yalıtım
malzemelerinin bitişlerinde baskı profili, baskı çıtası gibi paslanmayan
malzemelerden imal edilmiş uygun aralıklarla mekanik olarak tespit edilir.
Baskı çıtasının üzerinde mastikle sızdırmazlık
sağlanır.
(5)
Çatılarda kullanılan su yalıtım
malzemeleri; oluk, dere ve süzgeç ve benzeri tahliye elemanları ile bütünlük
sağlayacak şekilde uygulanır ve süzgeçlerin etrafında sızdırmazlık sağlanır.
Malzeme seçimi
MADDE 17 – (1) Çatılarda su yalıtımı amaçlı kullanılacak malzemeler:
a) Maruz kalacakları
suya karşı projede tasarlanan su geçirimsizlik özelliğini muhafaza edebilmelidir.
b)
Isı yalıtımı malzemelerinin üstünde
kullanılan su yalıtımı malzemeleri; dış iklim koşullarına karşı dayanıklı
olmalıdır.
c)
En dış katman olarak kullanılması
durumunda su yalıtım malzemesi, güneşin kızılötesi ışınlarına karşı dayanıklı
olmalı veya bu performansı sağlayacak bir katmanla kaplanmalıdır.
ç) Bitki örtüsü bulunan
çatılarda kullanılacak olan su yalıtımı malzemeleri, kullanılan bitki köklerine
dayanıklı
olmalı;
kök bariyeri olarak kullanılacak malzemeler kök girişine karşı dirençli
olmalıdır.
d)
Çatıda oluşabilecek deformasyon ve
benzeri kaynaklı etkileri karşılayabilecek mekanik özelliklere (çekme
mukavemeti ve kopma uzaması) ve/veya çatlak köprüleme kabiliyetine sahip olmalıdır.
e)
Su yalıtımı sistemleri, rüzgâr ve kar yüküne karşı
yeterli dayanıma sahip olmalıdır.
(2)
Hafif metal çatılar gibi çatı hareketlerinin yoğun olduğu detaylarda taşıyıcılı
sentetik örtüler veya elastomerik polimer bitümlü örtüler kullanılır.
Yağmur suyu tahliye sistemi
MADDE 18 – (1) Çatı su tahliye sistemleri TS EN 12056-3 standardına uygun olarak
tasarlanır.
YEDİNCİ
BÖLÜM
Islak Hacimlerde Su Yalıtımı
Tasarım kuralları
MADDE 19 – (1) Islak hacimlerde uygulanacak su yalıtım önlemleri; kullanım
yoğunluğu, ıslak hacim su etki sınıfları ve uygulama alt yüzeyleri göz önünde
bulundurularak belirlenir.
Tasarımda;
a) Konutlardaki tekil duş, banyo, mutfak ve benzeri ıslak hacimlerde su yalıtımı; yoğun olmayan basınçsız
su
etkisi,
b)
Okul, hastane ve benzeri binalardaki toplu kullanıma açık tuvalet, duş, hamam gibi ıslak hacimlerde su
yalıtımı yoğun olan basınçsız su etkisi, dikkate alınır.
(2) Suyun birikmeden yapıdan uzaklaştırılmasına yönelik tahliye
sistemleri tasarlanır.
Yalıtım sisteminin teşkili
MADDE 20 – (1) Islak hacimlerde uygulanacak yalıtım önlemleri, kullanım suyunun
yapıdan uzaklaştırılmasına yönelik tahliye sistemi ile birlikte
oluşturulmalıdır.
(2)
Suyun tahliye elemanlarına yönlendirilmesi için
ıslak hacim döşemesine uygun eğim verilir.
(3)
Su yalıtım sistemi; çevre
duvarlarda aynı malzeme ile kesintisiz olarak yeterli miktarda devam ettirilir,
seramik karo gibi harici zemin ve duvar kaplamaları ile tamamlanır.
Kullanma suyu tahliye sistemi
MADDE 21 – (1) Islak hacimlerdeki tahliye sistemi TS EN 12056-2 standardına
uygun olarak tasarlanır.
Uygulama kuralları
MADDE 22 – (1) Su gideri ve tesisat borusu geçiş çevrelerinde, zemin-duvar,
duvar-duvar ve farklı yapı elemanları ve malzemelerinin birleştiği hat boyunca
fiziksel hareketlere karşı su geçirimsizlik katmanı ve taşıyıcısı uygun
malzemeden teşkil edilmiş su yalıtım bantlarıyla önlem alınır. Tesisat
borularının geçişlerinde sızdırmazlık sağlanması için su yalıtım manşetleri
kullanılır.
(2)
Ürünler imalatçının kullanım
talimatı doğrultusunda hazırlanır ve su etki türüne bağlı olarak uygulama
standartlarında belirtilen sarfiyat veya kalınlıklarda uygulanır.
(3)
Islak hacimlerde kullanılan su
yalıtımı malzemeleri; süzgeç ve benzeri tahliye elemanları ile bütünlük
sağlayacak şekilde uygulanır.
(4)
Su yalıtımı bitirildikten ve üzeri
seramik ile kaplandıktan sonra dikey ve yatay zeminde zemin-duvar, duvar-duvar
ile seramik-vitrifiye birleşim noktalarında ve tesisat borularının geçişlerinde
sızdırmazlık mastikleri kullanılır.
(5)
Gerekli hâllerde akrilik
dispersiyon veya reaksiyon reçine esaslı su yalıtım ürünlerinin üzeri uygulama
sonrasında henüz yaş iken uygun granülometredeki kum ile (kumlama)
pürüzlendirilip üzerine gelecek seramik yapıştırıcısı için gereken aderans
sağlanır. Çimento-akrilik esaslı ürünlerde kumlama yapılmaz.
Malzeme seçimi
MADDE 23 – (1) Toplu duşlar gibi suyun yoğun olarak kullanıldığı ve basınçlı
suya maruz kalınmayan iç mekânların su ve neme karşı hassas olmayan yapı
elemanlarından;
a) Duvarlarında
akrilik (polimer dispersiyon), tek veya çift bileşenli çimento ve polimer
katkılı veya reaksiyon reçineli su yalıtım malzemeleri kullanılır.
b) Döşemelerinde
akrilik esaslı yalıtım ürünleri kullanılmaz.
(2)
Konut tipi yapıların ıslak
hacimleri gibi suyun yoğun olarak kullanılmadığı ve basınçlı suya maruz
kalınmayan iç mekânların su ve neme karşı hassas olan veya olmayan döşeme ve
duvarlarında; akrilik (polimer dispersiyon) tek veya çift bileşenli çimento ve
polimer katkılı veya reaksiyon reçineli su yalıtım malzemeleri ve uygun su
yalıtım örtüleri kullanılır.
(3)
Endüstriyel mutfak ve
çamaşırhaneler gibi suyun yoğun olarak iç mekânlarda, su ve neme karşı hassas
olmayan döşeme ve duvarlarda kimyasal dayanımı yüksek reaksiyon reçine esaslı
yalıtım ürünleri ve uygun su yalıtım
örtüleri
kullanılır.
(4)
Islak hacimlerde su yalıtım amaçlı
olarak kullanılacak malzemeler; su geçirimsiz, sürme esaslı su yalıtım
malzemelerinde çatlak köprüleme özelliğine ve su yalıtım örtülerinde çekme
dayanımı ve kopma uzaması özelliği açısından uygulama standardında öngörülen
kriterleri haiz olur.
(5)
Su yalıtımı üzerinde kullanılacak
seramik karo kaplamasının yapıştırılmasında kullanılan seramik yapıştırıcı TS
EN 12004-1 standardına, derz dolgu malzemesi ise TS EN 13888 standardına uygun olur.
SEKİZİNCİ
BÖLÜM
Su Depoları ve Havuzlarda Su Yalıtımı
Sistemin
teşkili
MADDE 24 – (1) Su depoları, bina içinde veya dışında yer alan havuzlar (süs,
yüzme) gibi büyük hacimlerde su barındıran ve dolu-boş durumları arasında duvar
çeperlerinde basınç farkları oluşabilen yapılarda kullanılacak su yalıtım
detayları ve kaplama malzemeleri birbirleri ile uyumlu olacak şekilde bir bütün
olarak ele alınır, birlikte tasarlanarak uygulanır.
(2)
Dıştan yalıtım gerektiren su
etkisine karşı, suyun miktarına ve basınç özelliğine göre 5 inci bölümde
verilen kurallara uyulur.
(3)
İçten yapılacak yalıtım
uygulamalarında yüzeyler, suyun niteliğini bozmayacak şekilde 26 ncı maddede
belirtilen malzemeler ile kaplanır.
(4)
Su depoları ve havuzlarda her durumda yapısal
geçirimsizlik sağlanır.
Uygulama
MADDE 25 – (1) Zemin-duvar, duvar-duvar, elemanlarının birleştiği hat boyunca
fiziksel hareketlere karşı su geçirimsizlik katmanı ve taşıyıcısı uygun
malzemeden teşkil edilmiş su yalıtım bantlarıyla önlem alınır.
(2)
Su yalıtım sistemi, seramik veya
mozaik gibi harici zemin ve duvar kaplamaları ile kaplanmalıdır. Kaplama
malzemelerinin yapıştırma ve derz dolgularının basınçlı su ve havuz
kimyasallarına dayanıklı olması gerekir. Ancak sentetik örtüler ile kaplama
gerektirmeyen sürme esaslı malzemeler, kimyasal özellikleri dikkate alınarak,
doğrudan su ile temas edebilir.
(3)
Su depoları ve havuzlarda; zemin ve
perde beton birleşim derzlerinde, su girişleri, fıskiye çevreleri, su tahliye
süzgeç çevreleri ve aydınlatma kasa çevrelerinde mastikler ve/veya su yalıtım
manşetleri ile sızdırmazlık sağlanır.
(4)
Gerekli hâllerde reaksiyon reçine
esaslı su yalıtım ürünlerinin üzeri uygulama sonrasında henüz yaş iken uygun
granülometredeki kum ile kumlama yapılarak pürüzlendirilip üzerine gelecek
seramik yapıştırıcısı için gereken aderans sağlanmalıdır. Çimento-akrilik
esaslı ürünlerde kumlama yapılmaz.
Malzeme seçimi
MADDE 26 – (1) Suyun taşıyıcı sistem elemanları ve betonla temasını tamamen
kesecek su yalıtım amaçlı olarak kullanılacak malzemeler; su geçirimsiz, sürme
esaslı su yalıtım malzemelerinde çatlak köprüleme özelliğine ve su yalıtım
örtülerinde mekanik özellikler (çekme dayanımı ve kopma uzaması) açısından
uygulama standardında öngörülen kriterleri haiz olur.
(2)
Su depoları ve havuzların döşeme ve
duvarların iç tarafında tek veya çift bileşenli çimento ve polimer katkılı veya
reaksiyon reçineli su yalıtım malzemeleri ve plastik/kauçuk esaslı su yalıtım
örtüleri, dış tarafında ise bitümlü örtü, plastik/kauçuk esaslı su yalıtım
örtüleri veya sürme esaslı su yalıtım örtüleri
kullanılabilir.
(3)
Su depolarında, içme ve kullanma
suyu ile temas hâlinde bulunan su yalıtım malzemelerinin su ile etkileşime
girmeyecek ve suyun niteliğini bozmayacak malzemeden yapılması esastır. Yalıtım
malzemeleri solvent içeremez ve bitüm esaslı
olamaz.
(4)
Üzeri açık yüzme havuzlarında su
yalıtım katmanı su ile temas ediyor ise kullanılan su yalıtım malzemeleri
güneşin kızılötesi ışınlarına karşı dayanıklı
olur.
(5)
Bu maddede sayılan malzemelere
ilâve olarak, su altında montajı yapılabilen mastikler ve basınçlı su
kaçaklarının durdurulmasında kullanılan şok priz alan malzemeler gerekli
hâllerde kullanılır.
(6)
Üzeri seramik veya mozaik ile
kaplanacak su yalıtımı üzerinde kullanılacak seramik, mozaik kaplamasının
yapıştırılmasında kullanılan seramik yapıştırıcısı TS EN 12004-1 standardına,
derz dolgu malzemesi ise TS EN 13888 standardına uygun olur.
Yürürlük
DOKUZUNCU BÖLÜM
Son Hükümler
MADDE 27 – (1) Bu Yönetmelik 1/6/2018 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 28 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
STANDART LİSTESİ
1
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder